Dengan kedatangan agama
Hindu-Buddha di rantau Alam Melayu ini, upacara dan penyembahan keagamaan
menjadi lebih tersusun dan berbentuk rasmi. Ajaran agama Hindu-Buddha juga
telah mengalami proses sinkritisme atau penyerapan dengan kepercayaan tempatan yang
asli untuk membentuk satu kepercayaan baru yang saling melengkapi. Namun
begitu terdapat pandangan yang menyatakan kesan pengaruh Hindu-Buddha ini hanya
berlaku pada lapisan atas masyarakat Melayu iaitu golongan pemerintah dan
bangsawan sahaja tetapi tidak menyerap ke segenap lapisan masyarakat Melayu
terutama di lapisan bawahan iaitu golongan rakyat jelata yang masih mengamalkan
kepercayaan animisme.
Mengenai aspek politik dan pentadbiran, pengaruh
ini tidak benar-benar melibatkan keseluruhan doktrin atau ajaran murni yang
terdapat dalam falsafah Hindu-Buddha asli yang luhur itu. Hanya yang
dipentingkan ialah perkara- perkara yang membesarkan dewa-dewa supaya dapat
dikaitkan dengan kedudukan dan status raja sebagai penjelmaan dewa-dewa seperti
yang telah diungkapkan oleh konsep 'dewaraja'. Melalui konsep ini, kedudukan
raja-raja dari aspek spiritual dan peranan fizikal diperkukuhkan melalui
upacara keagamaan untuk menjadikan raja-raja sebagai peribadi yang luhur, suci
dan kudus.Namun begitu, kesan daripada aspek-aspek ajaran Hindu ini seperti sistem masyarakat (sistem kasta) yang memisahkan golongan raja, para bangsawan, golongan agama dan rakyat jelata sedikit sebanyak telah menular ke dalam sistem sosial kelompok Melayu.
Teras kepercayaan agama Hindu berdasarkan telah meninggalkan kesan
negatif dan positif terhadap masyarakat di Asia Tenggara dalam aspek-aspek
berikut:
Hukum Karma
Dengan adanya Hukum Karma ini ianya dapat membuat penganut agama
Hindu agar sentiasa berbuat baik sesama makhluk.
Ini kerana tindakan-tindakan untuk mencapai kehidupan selepas mati jika
melakukan amalan-amalan baik dan berbakti semasa hidup.
Kesan ke atas pemikiran
Pengaruh Hindu-Buddha juga telah meninggalkan kesan ke atas pemikiran
masyarakat Melayu awal. Yang mana pengaruh dari India ini telah meningkatkan
peradapan di mana kedudukan Raja pada zaman tersebut mempunyai fungsi dan
kebolehan sebagai seorang shaman. Raja sebagai shaman ditakrifkan sebagai
pawang atau bomoh yang mempunyai ilmu mentera dan jampi serapah. Hasil daripada
kepercayaan ini, rata-rata masyarakat Melayu awal pada ketika itu mempunyai
pemikiran bahawa Raja mempunyai kelebihan dan dapat menguasai alam ghaib yang
boleh mempengaruhi kehidupan individu-individu dalam masyarakat. Kebolehan raja
yang memiliki kuasa yang luar biasa ini telah meletakkannya di satu kedudukan
yang tinggi dalam strata sosial masyarakat. Jelaslah menunjukkan bahawa
seseorang raja perlu meyakinkan rakyat dalam taraf pengetahuan yang difahami
oleh rakyat sendiri iaitu dalam bentuk data dan sistem sosial yang telah wujud
sebeum tibanya pengaruh dari India.
Kesan ke
atas sistem undang-undang
Kesan pengaruh Hindu-Buddha
juga dapat dilihat dengan jelas. Ini kerana Raja dianggap sangat istemewa
kerana kedudukan Raja yang mempunyai kredibiliti sebagai jelmaan dewa-dewa.
Raja juga dianggap mempunyai kekuasaan mistik yang luar biasa. Oleh kerana itu,
apa sahaja yang diucapkan oleh Raja adalah merupakan undang-undang yang mesti
dipatuhi. Jika dibandingkan kedua-dua jenis undang-undang ini, kanun diraja
lebih utama dan kuat diresapi oleh penaruh Hindu-Buddha kerana golongan aristokrat
lebih menerima pakai unsur-unsur agama dan budaya dari India demi kepentingan
kedudukan mereka yang prestij itu.
Kesan ke atas
sistem ekonomi
Pengaruh Hindu-Buddha telah meninggalkan kesan yang sangat ketara di
kalangan rakyat dan masyarakat Melayu awal. Pada zaman tersebut Raja dianggap
pemerintah yang wajib ditaati. Rakyat ataupun masyarakat daripada strata
bawahan yang terdiri daripada nelayan dan petani terpaksa membayar ufti yang
berupa bentuk emas atau pun cukai daripada hasil pekerjaan mereka kepada Raja
melalui pegawai-pegawai Raja yang dilantik khas untuk melaksanakan kutipan
cukai daripada rakyat kelas bawahan.
Disebabkan terdapatnya susunan hiraki dalam susunan kasta yang
pengaruhnya datang daripada India, masyarakat bahawan pada zaman pra-kolonial
di tamadun Melayu Awal hanya mampu mempunyai pekerjaan yang setara dengan kelas
dan status sosialnya. Dari aspek ekonomi masyarakat pada zaman tersebut tidak
mampu menaik taraf kehidupan mereka kepada taraf yang lebih baik kerana susunan
hiraki yang mengikut kasta adalah sebagai sebahagian daripada kepercayaan
keaagamaan.
Kesan ke atas seni budaya dan adat resam
Khazanah kebudayaan India lebih diminati dari falsafah agamanya sehingga
falsafah itu diabaikan dan diubahsuai menjadi seni. Misalnya banyak
tarian-tarian keagaaman telah diadaptasi menjadi sebagai tarian seni dan
kebudayaan di India dan telah meresapi kepada masyarakat Melayu awal yang
menganut agama Hindu. Sementara itu gajah telah dinaik taraf sebagai binatang
diraja dan memperoleh kedudukan yang mulia bagi agama Hindu dan Buddha.
Ciri-ciri Indianisasi juga dapat dilihat jelas terhadap kesenian
tempatan yang berunsur India yang berevolusi menerusi penyebaran agama Hindu.
Pengaruh konsep drama dan pementasannya juga di adaptasi daripada kitab-kitab
Hindu dan tulisan daripada India. Cerita-cerita metos agama Hindu tersebut juga
telah disadur menjadi versi kesusasteraan dan seni budaya
tempatan.
2.Apakah perubahan yang dibawa Islam ke atas Tanah Melayu?
Perubahan
daripada aspek akidah atau kepercayaan
kepercayaan
masyarakat alam melayu sebelum kedatangan Islam dipengaruhi oleh animism dan
dinamisme yang mempercayai setiap perkara atau benda mempunyai semangat atau
roh yang member kesan baik atau buruk serta mempercayai kuasa roh nenek moyang.
Juga ada yang berpendapat bahawa telah wujud agama tauhid iaitu kepercayaan
kepadaTuhan yang Maha Esa di alam melayu.
Walau
bagaimanapun selepas kedatangan agama Islam, masih ada segelintir masyarakat
alam melayu mempercayai politheisme (percaya lebih dari satu Tuhan) akibat
pengaruh yang dibawa oleh agama Hindu-Buddha.
Dengan
menerapkan amalan tauhid yang sememangnya menjadi akidah Islam kepada
masyarakat alam melayu akan melahirkan amalan yang sebaris dengan syariat Islam
terutama ibadah khusus seperti solat lima waktu, berpuasa di bulan Ramadhan,
memberi zakat, mengerjakan haji bagi yang berkemampuan, membaca Al-Quran serta
seumpamanya.
Jadi
pengaruh akidah, ibadah dan tassawur Islam sangat membantu di dalam kehidupan
masyarakat di alam melayu serta mengukuhkan lagi agama Islam sehingga kini dan
susah untuk dipisahkan antara melayu dengan Islam. Dengan ini menjadikan
masyarakat melayu ingin membina tamadun yang lebih gemilang berbanding zaman
sebelumnya.
Perubahan
daripada aspek bahasa dan perkataan
Dengan
adanya Islam di alam melayu, pengaruh daripada bahasa dan perkataan juga telah
diberi nafas baru terhadap bahasa melayu. Tulisan daripada Al-Quran yang
diasaskan daripada 29 huruf itu telah menyebabkan masyarakat alam melayu pandai
membaca dan menulis.
Selain itu, dari segi sastera juga telah
diberi pembaharuan di alam melayu. Sebagai contoh fungsi dan peranannya telah
berubah daripada sifat hiburan kini telah dijadikan kepada media pendidikan dan
pendakwah.
Perubahan
daripada aspek perlakuan individu
Dalam hal sebegini, pendakwah amat memainkan
peranan yang sangat penting dalam memberi kesedaran kepada anak-anak muda-mudi
zaman sekarang berkenaan hal Islam. Hampir setiap kawasan wujudnya
pendakwah-pendakwah bagi mewujudkan kesedaran kepada masyarakat mengenai Islam. Ini bagi
memastikan setiap individu mempraktikkan aspek-aspek perlakuan dan bukan sahaja
pendakwah malah setiap umat Islam perlu mempraktikkan asas-asas fardhu ain
serta fardhu kifayah supaya dapat memantapkan lagi perlakuan setiap individu.
Perubahan
daripada aspek sosial
Setelah kedatangan Islam sifat dan nilai-nilai
murni telah diterap dan ditambah dengan pendidikan agama terutama al-Quran yang
ditekankan masyarakat melayu. Pengajian agama Islam telah dijalankan secara
formal dan tidak formal sejak dahulu lagi.
Penekanan
masyarakat melayu dalam bidang pendidikan ini telah membawa kepada perubahan
social terhadap masyarakat setempat. Ianya berlaku setelah berlakunya kesedaran
setiap individu setelah mendapat pendidikan secara kebetulan atau tidak.
sebagai contoh pergaulan diantara lelaki dan perempuan amat terbatas bagi yang
bukan muhrim. Ini bertujuan bagi mengelakkan berlakunya perbuatan yang tidak
diingini seperti zina
Disebabkan
budaya melayu berteraskan Islam amalan dan masyarakat setempat, maka
aspek-aspek ini menjadi asas utama dalam membentuk budaya masyarakat melayu
yang sinonim dengan agama mereka iaitu agama Islam.
Perubahan
daripada aspek sosio-ekonomi
Berdasarkan
sejarah, aspek ekonomi di alam melayu sebelum kedatangan Islam sangat mundur
serta tidak menentu. Ianya boleh diibaratkan sebagai kais pagi makn pagi, kais
petang makan petang. Ada jurang besar
antara orang kaya dan orang miskin, pangkat tinggi dengan pangkat rendah amat
ketara sekali. Tetapi semua itu berubah setelah Islam diperkenalkan serta
diperluaskan di alam melayu.
Ini
disebabkan Islam mengajar manusia supaya mengamalkan persamaan taraf di
kalangan manusia. Jangan ada jurang diantara orang kaya dengan orang miskin dan
mesti tolong-menolong antara satu sama lain. Jangan sesekali wujud perbezaan
disebabkan harta, keturunan, pangkat dan seumpama dengannya.
Masyarakat
di alam melayu perlu bekerjasama demi meningkatkan dan memajukan ekonomi.
Kesanggupan dan kerelaan orang –orang kaya mengeluarkan zakat serta bersedekah
tidak kira dengan cara apa sekali pun merupakan faktor-faktor penting
menyumbang ke arah perkembangan ekonomi dan keharmonian masyarakat serta
kemajuan negara.
No comments:
Post a Comment